Giảm cân là mong muốn của rất nhiều người, đặc biệt là đối với chị em phụ nữ. Một vài người vì muốn giảm cân nhanh chóng, vì không có thời gian tìm hiểu những phương pháp giảm cân hay vì “lười” mà tìm đến thuốc giảm cân khi chưa thực sự hiểu hết về nó. Việc dùng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc hoặc lạm dụng bừa bãi có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.

Tổng quan về thuốc giảm cân

Giảm cân là mục tiêu của nhiều người với mong muốn giảm bớt gánh nặng sức khỏe gây ra bởi thừa cân. Tuy nhiên, sử dụng thuốc giảm cân không kiểm soát có thể mang lại nhiều tác hại nghiêm trọng. Vậy việc sử dụng thuốc giảm cân có ảnh hưởng như thế nào?

Theo chuyên gia, trừ trường hợp liên quan đến bệnh lý, như các vấn đề về chuyển hóa hoặc rối loạn nội tiết, hầu hết nguyên nhân gây béo phì xuất phát từ mất cân bằng giữa hai yếu tố quan trọng: chế độ dinh dưỡng và hoạt động thể lực. Do đó, biện pháp giảm cân an toàn và hiệu quả nhất vẫn là thực hiện một chế độ ăn kiêng cân đối và tập thể dục theo hướng dẫn của bác sĩ.

Các loại thuốc giảm cân chỉ nên sử dụng trong trường hợp chỉ số BMI (Chỉ số khối lượng cơ thể) vượt quá 30 hoặc vượt quá 27, kèm theo các yếu tố nguy cơ như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, tiểu đường, tăng cholesterol hoặc chứng ngưng thở khi ngủ. Khi đó, việc sử dụng thuốc giảm cân theo đơn thuốc có thể giúp hạn chế những vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo các chuyên gia, thuốc giảm cân là một phương tiện hỗ trợ để bệnh nhân thừa cân và béo phì kiểm soát cân nặng, và luôn phải kết hợp với một chế độ dinh dưỡng và hoạt động thể chất hợp lý.

Một số ảnh hưởng khi dùng thuốc giảm cân

Ảnh hưởng tim mạch

Các sản phẩm giảm cân không kê đơn và không rõ nguồn gốc thường được quảng cáo có khả năng kích thích trao đổi chất và giảm cảm giác thèm ăn, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động. Tuy nhiên, những tác dụng này thường đưa ta nghĩ ngay đến các loại thuốc giảm cân chứa các chất kích thích, cụ thể là Amphetamine hoặc các kết hợp khác như Caffeine, Guarana hoặc các chất tương tự Amphetamine. Điều này quan trọng vì Amphetamine là một dạng ma túy đã bị cấm sử dụng trong thuốc từ lâu.

Các hoạt chất kích thích thần kinh này thường gây tăng huyết áp và nhịp tim. Do đó, việc sử dụng chúng có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim, đặc biệt đối với những người có tiền sử bệnh tim, và có thể đối mặt với nhiều nguy cơ và tác dụng phụ nguy hiểm.

Ngoài ra, trước khi bị cấm lưu hành bởi FDA vào năm 2004, một số loại thuốc giảm cân chứa Ephedra (một chất kích thích có nguồn gốc thảo dược) đã được xác định có tiềm năng gây ra những tác dụng phụ đặc biệt nguy hiểm khi sử dụng ở liều cao, bao gồm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tử vong.

Ảnh hưởng thận

Uống thuốc giảm cân có thể gây hại cho thận, và đây là một vấn đề mà nhiều người quan tâm. Theo các chuyên gia y tế, tình trạng suy thận do sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc có thể diễn biến rất nhanh, thậm chí chỉ sau hơn một tháng sử dụng.

Ban đầu, người bệnh có thể trải qua giai đoạn tăng cường tiểu tiện hàng ngày, cùng với sự giảm cân nhanh chóng (mất khoảng 10% trọng lượng trong 1 – 2 tuần). Sau đó, tình trạng này có thể tiến triển nhanh chóng đến suy đa cơ quan như suy thận cấp, suy gan cấp, phù toàn thân, và sự mệt mỏi toàn thân.

Nhiều người, đặc biệt là phụ nữ, có thể có mối quan tâm lớn đối với tình trạng thừa cân hoặc béo phì, và đây thường là một ám ảnh. Một số sản phẩm giảm cân nhanh chóc được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội với ưu điểm là an toàn do chiết xuất từ thảo dược, và chúng đáng để cảnh báo khi có rất nhiều người mua và sử dụng.

Các bác sĩ cho biết điểm chung của những sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc thường liên quan đến việc kích thích tiểu tiện mạnh mẽ, dẫn đến mất nước và giảm cân nhanh chóng, thỏa mãn mong muốn của nhiều người. Tuy nhiên, những sản phẩm này có thể ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, ngay cả khi chỉ sử dụng trong thời gian ngắn, và có thể gây tăng nguy cơ đột biến, tăng huyết áp, và nguy cơ độc hại đặc biệt là đối với chức năng thận, bao gồm sự suy thận không hồi phục, gây hại cho sức khỏe thận và có thể gây suy thận vĩnh viễn.

Ảnh hưởng tiêu hóa

Ngoài tác dụng giảm cân nhanh chóng, việc sử dụng các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc có thể gây ra nhiều vấn đề khó chịu (đôi khi rất nghiêm trọng) cho hệ tiêu hóa. Nhiều sản phẩm giảm cân hoạt động bằng cơ chế ngăn chặn hoặc giảm sự hấp thụ chất béo trong cơ thể, và điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và gây ra một loạt các tác dụng không mong muốn, từ nhẹ đến nặng, bao gồm:

• Cảm giác đầy hơi, chướng bụng;
• Buồn nôn và có thể dẫn đến nôn mửa;
• Cơ dạ dày co thắt;
• Tiêu chảy hoặc táo bón;
• Mất kiểm soát cơ thắt hậu môn, dẫn đến đại tiện không tự chủ.

Rối loạn tinh thần và cảm xúc

Các sản phẩm chứa chất kích thích thần kinh có thể tác động tiêu cực lên tâm trạng và cảm xúc của người sử dụng, đặc biệt khi sử dụng trong một thời gian dài hoặc lạm dụng. Các vấn đề có thể kể đến bao gồm tăng kích động, cảm giác khó chịu, biến đổi tâm trạng và cảm thấy lo lắng.

Nếu người sử dụng có tiền sử rối loạn lo âu hoặc trầm cảm, việc sử dụng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc có thể làm triệu chứng bệnh trầm trọng hơn, đặc biệt có nguy cơ dẫn đến các cơn hoảng loạn và suy nghĩ/hành vi tự tử.

Có thể gây nghiện

Một tác hại nghiêm trọng nhưng thường bị bỏ qua của thuốc giảm cân liên quan đến khả năng gây nghiện, đặc biệt là đối với các sản phẩm chứa Amphetamine. Theo FDA, người sử dụng các sản phẩm chứa Amphetamine có nguy cơ cao bị nghiện thuốc.

Điều đặc biệt đáng chú ý là những người nghiện thuốc giảm cân chứa thành phần kích thích thường tìm kiếm các chất kích thích mạnh hơn, thường là các loại chất bất hợp pháp như Cocaine hoặc Methamphetamine. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm vì có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng hơn, mặc dù mục đích ban đầu chỉ là giảm cân.

Những loại thuốc giảm cân được FDA chấp thuận

Có một số loại thuốc giảm cân đã được FDA chấp thuận, bao gồm:

1. Nhóm ức chế sự thèm ăn: Đa số các thuốc trong nhóm này hoạt động bằng cách ức chế cảm giác thèm ăn thông qua tác động lên một hoặc nhiều chất dẫn truyền thần kinh trong não. Mục tiêu của nhóm thuốc này là giúp bệnh nhân béo phì cảm thấy no hoặc ít đói hơn. Một số ví dụ tiêu biểu trong nhóm này bao gồm:

• Belviq (Lorcaserin): Giảm thèm ăn và làm tăng cảm giác no thông qua tác động lên một receptor của Serotonin trong não.
• Thuốc kết hợp Bupropion/Naltrexone: Sự kết hợp giữa một hoạt chất chống trầm cảm (Bupropion) và một thuốc hỗ trợ chống nghiện rượu và ma túy (Naltrexone) giúp kiềm chế cảm giác đói và thèm ăn của bệnh nhân.
• Saxenda (Liraglutide): Mặc dù tác động chính của nó là kiểm soát đường huyết và nồng độ Insulin trong máu, nhưng nó cũng có thể hỗ trợ giảm cân.
• Qsymia (Phentermine/Topiramate ER): Phentermine ức chế sự thèm ăn tương tự như Amphetamin.

2. Thuốc ức chế Lipase: Orlistat (Xenical) là một loại thuốc được FDA chấp thuận vào năm 1999 để điều trị bệnh nhân béo phì trong thời gian dài. Hoạt chất này ức chế quá trình hấp thụ chất béo lên đến 30% bằng cách ức chế enzym Lipase, do đó chất béo không được tiêu hóa và sẽ bị đào thải ra ngoài qua phân.

Mặc dù các loại thuốc giảm cân trên đã được FDA chấp thuận, việc sử dụng chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như sau:

• Những loại thuốc giảm cân thuộc nhóm Amin tương tự giao cảm kích thích chức năng tim mạch, dẫn đến tăng huyết áp và nhịp tim.
• Chất ức chế Lipase (Orlistat) có thể gây tổn thương gan (mặc dù hiếm), do đó người béo phì sử dụng nên cảnh giác với các triệu chứng như ngứa, vàng da, chán ăn, và thay đổi màu của phân và nước tiểu.
• Qsymia có hoạt chất Topiramate, có thể gây ra dị tật bẩm sinh nghiêm trọng nếu dùng trong giai đoạn mang thai.
• Saxenda đã được liên kết với ung thư tuyến giáp loại tế bào C ở động vật. Do đó, không nên sử dụng nếu bạn hoặc gia đình của bạn có tiền sử về ung thư tuyến giáp.
• Belviq có nguy cơ tương tác với một số loại thuốc chống trầm cảm và thuốc điều trị đau đầu có tác động đến Serotonin trong não.

Lời kết

Nếu không rõ kiến thức về thuốc giảm cân mà tự ý mua về sử dụng một cách bừa bãi có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn, thậm chí là cả tính mạng. Đừng vì mong muốn giảm cân nhanh chóng mà tự ý sử dụng thuốc, hãy tìm hiểu kỹ thành phần của thuốc và hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất, tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến từ các bác sĩ hoặc các chuyên gia trước khi đưa ra quyết định bất kỳ loại thuốc giảm cân nào.

Đừng vội sử dụng thuốc giảm cân, hãy lên cho mình một chế độ ăn uống dinh dưỡng và chế độ tập luyện phù hợp, bạn cũng có thể áp dụng phương pháp EMS Training để nâng cao hiệu quả giảm cân. Liên hệ với chuyên viên của YeahFit qua Hotline 028 9999 8996 để nhận thêm thông tin tư vấn!

Nguồn tham khảo: vinmec.com

Xem thêm: 22 Cách giảm cân hiệu quả tại nhà